Over Kynhout en de historie

 



 

De Historische werkgroep Kynhout is opgericht in 1972, De naam "Kynhout" voor de werkgroep is bedacht door de toenmalige voorzitter en huidig erelid Arie van der Ploeg. Een korte en makkelijk te onthouden naam voor een historische werkgroep. Kynhout werd - en wordt nog steeds - gevonden in dit voormalige en in 400 jaar volledig afgegraven hoogveengebied.                        De Dikke Van Dale meldt hierover; " kienhout, fossiel hout, hier te lande uit het veen gedolven, bevat veel hars." Tot die tijd - zo omstreeks 1550 - lag de wereld er hier vrijwel ongerept bij.    Op het uitgestrekte hoogveengebied ten oosten van waar later Heerenveen zou ontstaan zullen hooguit een paar imkers en schapen houders / herders een karig bestaan hebben gevonden.    Hoe is dat enorme veenpakket hier nu terecht gekomen? Daartoe moeten we een heel eind terug in de tijd. Zo'n twee miljoen jaar geleden en tot ongeveer tienduizend jaar terug stond ons land onder invloed van een drietal ijstijden van Scandinavische oorsprong, Tegen het einde van de laatste ijstijd, het Weichselien genoemd naar de rivier de Weichsel, met een pakket ijs, dat zich ongeveer uitstrekte tot het tegenwoordige Hamburg en onze streken dus net niet bedekte, kwamen er hier enorme zandstormen voor in de koude, droge lucht. De zeewaterspiegel was toen zo laag, dat de Noordzee voor een groot deel droog stond.  Zo kwam ons land dus te liggen onder een dikke deken van dekzand, die niet overal even dik was. Tien duizend jaar geleden werd het klimaat zachter en vochtiger. Door weer, wind en regenwater vond er erosie plaats en was er weer plantengroei mogelijk. Met name mos stond aan de basis van het hoogveenpakket dat hier in de loop van duizenden jaren ontstond  en dat hier en daar wel tot vier meter dik werd.            Dit maagdelijk hoogveenpakket werd vanaf 1550 aangesneden en zo ontstonden er langzamerhand, langs de vanuit het westen gegraven Schoterlandse Compagnonsvaart de dorpen Nieuw Brongerga en later Nieuw Katlijk, die  nog weer later respectievelijk Benedenknijpe en Bovenknijpe zouden gaan heten. Sinds 1963 zijn ze samengevoegd en gaan ze als De Knipe door het leven. De Historische werkgroep Kynhout probeert nu de geschiedenis van deze streek  vanaf ongeveer 1550, boven water, in dit geval dus boven het hoogveen, te halen.